Donnerstag, 19. April 2018

Dagirkerî, Loqim û Hêwirzeya Erdoxan


Haya her kesî ji mijara loqiman heye, jixwe Erdoxan bes ji bona vê mijarê derket li berî mîkrofonan. Wekî ku tê zanîn artêşa dagirker a Tirkan û endamên çeteya paramîlîter ya bi wekî “artêşa azad ya Suriyê” tê bi navkirin 18yê adarê de navenda Efrînê dagir kiribûn û ev yek li dinyaya Tirkan de bû wesîleya hin pîrozbahîyan. Bi rastî ev yek baş rave dike ku dagirkerî, mêtinkarî, faşizm bes bi wekî polîtikaya dewletê nayê ravekirin, ev yek bi wekî rewşeka derûnî û hişmendiyeke kokdar ji nav girseya Tirk de her heye. Wekî nimûne, gelek caran tê gotin ku dewlet faşîst e an jî siyaseta dewletê êdî bêtirîn ber bi faşîzmê ve diçe lê belê kesek nabêje ku faşîzm bi wekî rihekî, sekneka girseyî ji nav vê civakê de kokdar e. Bêguman ji civaka Tirkan de taybetmendiyeke faşîst her hebû. Ev rihê faşizan ji salên 90î pê de lap bi awayekî militanî şêwaz girtibû, te digo qey derketiye li sûkê ji xwedîyên xwe digeriya. Ew rewşa derûnî ya ku di salên 90î de sûk dagir kiribû, dagirkerî, mêtinkarî û faşîzm bi wekî teybetmendiyên xwe didît û bi vê şanaz dibû, veca 15ê Tirmehê de derket li sûkan, serî qut kir, mirov linç kir û çi derkeve li pêşiya wan tune kir. Ev rihê faşîzan, ev rewşa derûnî ya kokdar gengaz dike ku komek xwendekarên Tirk dagirkirina Efrînê bi belavkirina loqiman ve pîroz bikin.
Dagirkirina Efrînê ji bona Tirkan xaleka werçerxê ye. Lewre Erdoxan li hemberî hewlên “ewan” hîç tehemûl nake. Jixwe bi vê sedemê hevalên ku li zanîngeha Boxazîçîyê kirin ku wan ên dagira Efrînê pîroz dikin asteng bikin bi aliyê Erdoxan xwe ve bi wekî “terorîst” hatin pênasekirin û Erdoxan zûtirkê peywîr da dadgehên xwe ku ev hevalnan bên girtin.
Belê, Efrîn ji bona Tirkan xaleke werçerxê ye. Bi qewla Erdoxan ve “vejînê dest pê kiriye!”
Erdoxan bi awayekî eşkere dibê ku Efrîn ji bona dahatûya Tirkbûnê mijareke hebûn nebûnê ye. Bi van sedeman banga hevalên ji zanîngeha Boxazîçîyê gelekî girîng e ku van hevalan di van rojên gelemperîya mirovan ketine di bin bandora tirkseka kûr de bi dirûşma ku dibê “loqimên (pîrozbahiya) dagirkerî, tevkujîyê nabe!” ve li hemberî vê bêndengiya rezîl serî hildan. Wateya vê bangewazîyê pir girîng û gewre ye. Gewrebûna vê bangewaziyê tirs kire ji dilê Erdoxan. 

Serdema ku şerê emperyalîst î yekemîn ji nû ve dest pê kiribû heya ku “sosyalîstên” Almanan di meclîsê de raya xwe ji bona erêkirina bûtçeya şêr a Almanyayê didan, Karl Lîebknecht bi tenê serê xwe li hemberî her kesî ew meclîs terk kir. Wateya vê kirina Karl Lîebnecht çi be, wateya bangawaziya hevalên me jî ew e. 

Wekî ku 18 sibatê sala 1943’yan de dema ku Nazîyan dinya dabûn li ber gef gura xwe, werankarî dikirin, Sophie Schol û hevalên wê li zanîngeha Munîhê bi bangewaziya xwe bandora tirsê şkestandibûn, hevalên me jî li zanîngeha Boxazîçîyê heman yek kirin. 

Wekî ku Mazlûm Doxan û rêhevalên wî li zindana Amedê de desthilatdariya tirsê şkestandin û bi bilindkirina dengê xwe serdemeka nû dan dest pêkirin, bangewaziya hevalên me jî bi heman sedemê girîng e. Sedema ku vê bangewaziyê bi wekî nimûneyên me dabûn girîng dike ew e ku van hevalnan di vê serdema ku bêdengî bi wekî rêgezekî hatiye pêjirandin, li ber desthilatdariya tirsê her kesî xwe kerr û lal kiriye de van hevalan bi wêrekî gotine ku “ez li vir im, li hemberî zilmê disekinim!” Jixwe a ku Erdoxan jê ditirse jî ev yek e. Erdoxan û pergala ku bi hebûna Erdoxan ve dirûv girtiye baş dizane ku heke li zanîngeha Boxazîçîyê, ku bi wekî navenda mêtinkariyê li Stenbolê ev bangewaziya mezintir bibe, ew tişka ku em jê re dibên “serhildan” ew e koka Erdoxan jî vê pergalê jî bibîne.


Divê em ji vê bangewaziyê xwedî derkevin û wê bilintir bikin. Erdoxan çi qasî bike ku bibiryarî vê bangewaziyê bifetisîne divê em jî bi heman biryardariyê vê bangewaziyê bilinditir bikin. A ku Tirkbûnê ji agirê wê xwe de bişewitîne ev bangewazî ye ku li navenda Tirkbûnê de hatiye bilindkirin. Vê bangewaziyê bilindtir bike! Ji hevalên ku ev wêrekîya kirine xwedî derkeve! 

Donnerstag, 12. April 2018

Колобок - Kilorik



https://youtu.be/9M286oRxFxs 


Ji bona Medîşana Xwîşk,
ku strana me yek e; "Take me home
Take me home where I belong"

Hebûye tunebûye rojekî ji wan rojên hane, kalek û pîreka hêjar hebûne. Her ku rojan didan li pey hevdu diçûn, hejariya wan jî çargavkî dida pey. Ev rewş wisa çû heya ku di kulînê de ji dermanan ra be jî piçek xwarin nema.
Rojekî kale ji pîrê re dibêje;hema ji me ra kilorekî bipijîne pirêcan, ez dibêm heke tu depika nîn darojî û tûr torban baş daşînî te bikaribî têra xwe ar peyda bikî.
Pîrê pêşa xwe hildide, xwe tev girê dide; depikê nîn dadiroje û tûr torban dadişîne qasî du çengan ar peyda dibe. Bi wî arî hevîrekî baş hasil dike û hinek jî ji tovaka di binê sîtilê de mayî dixe nav,givrikeka gilovera behnxweş çê dike.
Paşê jî bi du gonî çar tepikan kûrê daydine, tendûra xwe dadide, agir alaf li ser hevdu re diavêjin û tendûr geş dibe.
kilora xwe bi rûne nîvişkî di tendûrê de dipehte.
Kilora xwe ya xweşbehn û rûgeş dide li ber bace ku sar bibe.
Lê kilora biçûk, dema çav bi bedewiya baxçe, mergên bi gul û çîçekan xemilandî dibe hema dibê 'leeeep!' di bacê de li ser şêmîgê li wir re li sîvderê...û dipeke li ser rê.
Tilol dibe diçe û diçe lê ji nişka va rastî kêrgûşkekî tê.
"Ez ê te biavêjim gepa xwe bixwim kilora biçûk" dibê Kêrgûşk.
Kilor dibê " wisa neke çelengê canê
ez ê ji te re bibêjim strana hanê"
"Baş e, de bibêje!"
Han ji te re;"Ez ji depikê nîn hatim darojtin
Û ji tûr torban hatim daşandin
Û di tendûrê de hatim pijandin
Ji kalko revîm
Ji pîrkê revîm.
Ez ê ji te jî;
Ha vê lehzê birevim!"
Kilora biçûk tilol bû çû çû çû ji nişka va rastî gurekî hat.
" Ez ê te bikim çûmekî biavêjim di binê kovika diranê xwe" dibê Guro
" Wisa neke birayê min, dilkeviro!
ka ez ji dewsê ji te ra stranekî bibêjim" dibê kilor.
"Baş e, de bibêje!"
Han ji te re; Ez ji depikê nîn hatim darojtin
Û ji tûr torban hatim daşandin
Û di tendûrê de hatim pijandin
Ji kalko revîm
Ji pîrkê revîm.
Ez ê ji te jî;
Ha vê lehzê birevim!"
Kilor tilol bû, çû û çû ji nişka va rastî hirçekî hat.
"Ez ê te biavêjim gepa xwe daqûltînim" got Hirço
"Wisa neke birakê hirçî rûpirço!
Ka ez ji te re dewsê stranekî bibêjim"
"Baş e, de bibêje!"
Han ji te re; Ez ji depikê nîn hatim darojtin
Û ji tûr torban hatim daşandin
Û di tendûrê de hatim pijandin
Ji kalko revîm
Ji pîrkê revîm.
Ez ê ji te jî;
Ha vê lehzê birevim!"
Kilora biçûk tilol bû pekiya û çû heya ku ji nişka va rastî rovîyekî hat.
"Ez ê hema te bixwim kilora biçûk" got Rovîyê"
"Wisa neke rovîkê, min nexe binê kovikê
Ka ez ji te re dewsê sitranekî bibêjim"
"Baş e, de bibêje!"
Han ji te re; Ez ji depikê nîn hatim darojtin
Û ji tûr torban hatim daşandin
Û di tendûrê de hatim pijandin
Ji kalko revîm
Ji pîrkê revîm.
Ez ê ji te jî;
Ha vê lehzê birevim!"
Rovîyê got; ax çi straneka xweş, lê mixabin nikarim baş bibhîsim.
"Kilorê, kilora ez jê re bengî
Ka were li ser vî zimanî
Ku careka din jî bibhîsim wî dengî."
Kilora biçûk hilperikiye li ser zimanê Rovîyê.
heeem! deng vedaye gepa wê.
Kerê kundir kot kot kot
Ev bû min ji we ra got.
Ji zimanê orjînal, Rusî lê bi alîkariya wergera Îngîlîzî ve hatiye wergerandin.

Gelek varyasyonên vê çîrokê henin, heya di nav Almanan de jî çîrokeka navdar e. Lê li nav varyasyonan de cudahiyên ew qas berbiçav jî tunin. Min çend varyasyonên wê xwendin lê varyasyona pîrika heval û mamosteya xwe vergerand.
Ji ber ku pîrik in çavkaniyên herî payebilind-bi min, bi "wan jinên han"-

Bi alîkariya Natayê.
спасибо дорогая Соседка Natuşka